Obowiązek stosowania oznaczeń GTU

Szczegółowy zakres danych, które powinny być zawarte w pliku JPK_VAT, określają przepisy rozporządzenia wykonawczego. Podatnicy dokonujący sprzedaży niektórych towarów lub świadczenia niektórych usług, wymienionych szczegółowo w tym rozporządzeniu, mają obowiązek oznaczania ich w pliku JPK_VAT właściwymi kodami GTU.

Oznaczenia dostaw niektórych towarów i usług

W pliku JPK_VAT w części ewidencyjnej w zakresie podatku należnego podatnik musi podawać oznaczenia identyfikujące dostawy niektórych towarów i usług. Oznaczenia dostaw towarów i świadczenia usług prezentowane są za pomocą symboli od GTU_01 do GTU_13 (patrz ramka).

Przy czym warto pamiętać, że oznaczenie GTU_01, które dotyczy dostaw: napojów alkoholowych - alkoholu etylowego, piwa, wina, napojów fermentowanych i wyrobów pośrednich, w rozumieniu przepisów o akcyzie, nie ma zastosowania, gdy alkohol jest wydawany w ramach usługi gastronomicznej.

Ponadto oznaczenia te nie dotyczą zbiorczych informacji o sprzedaży ewidencjonowanej w kasie rejestrującej oraz zbiorczych informacji o sprzedaży nieudokumentowanej fakturami oraz nieobjętej obowiązkiem prowadzenia ewidencji sprzedaży za pomocą kasy oraz do transakcji zakupu skutkujących pojawieniem się VAT należnego (np. z tytułu WNT czy importu usług).

Również przy korekcie podstawy opodatkowania VAT należnego, wykonanej zgodnie z art. 89a ust. 1 i ust. 4 ustawy o VAT, czyli w przypadku tzw. ulgi na złe długi, nie stosuje się oznaczeń kodów GTU.

Oznaczenia te muszą być jednak stosowanie do faktur korygujących a także przy dostawie towarów używanych oraz przy refakturowaniu usług.

Należy pokreślić, że podatnik nie ma obowiązku umieszczania tych oznaczeń na fakturze.

Sposoby dokonania korekty przy błędnym GTU

W sytuacji gdy sprzedany towar czy wykonana usługa podlega oznaczeniu w pliku JPK_VAT kodem GTU, a podatnik tego nie uczynił, powinien jak najszybciej dokonać poprawy w tym zakresie i nanieść brakujący kod GTU w pliku JPK_VAT. Nieoznaczenie w pliku JPK_VAT dostawy towarów czy świadczenia usług odpowiednim kodem GTU może niekiedy skutkować nałożeniem, w drodze decyzji, kary 500 zł za jeden błąd.

Korekty błędnego zapisu w pliku JPK_VAT, który nie wpływa na wysokość VAT należnego lub naliczonego, dokonuje się, co do zasady, poprzez jego wystornowanie, tj. wpisanie ze znakiem (-) całego wpisu oraz ponowne dodanie prawidłowego wpisu z podaniem pierwotnego numeru dokumentu. Natomiast w przypadku gdy podatnik jeszcze nie przesłał pliku za dany okres rozliczeniowy, dopuszczalne jest ujęcie tylko jednego zapisu z poprawnymi danymi.

Ministerstwo Finansów na stronie www.podatki.gov.pl, na pytanie, w jaki sposób robi się korekty błędnych oznaczeń GTU, gdy mimo prawidłowo wystawionej faktury popełniono błędy w ewidencji, odpowiedziało, że istnieją dwa alternatywne sposoby prezentowania w pliku takich korekt:

całkowite zastępowanie błędnego wpisu prawidłowym (ten sposób jest preferowany, kiedy korekta następuje przed złożeniem pierwotnego pliku, w którym jest błąd),
pozostawianie błędnego zapisu i dodawanie dwóch kolejnych, tj.: pierwszego stornującego o identycznych danych (w tym o błędnych oznaczeniach GTU) i odwrotnym znaku przy danych kwotowych w polach K oraz drugiego, który zawiera prawidłowe zapisy, w tym oznaczenia GTU.

W ten sposób można korygować błąd w zaksięgowaniu faktury niezależnie od tego, w ilu oznaczeniach GTU popełniono błąd.

W przypadku zmiany, która nie wpływa na część deklaracyjną, wystarczy korekta samej części ewidencyjnej pliku JPK_VAT.

Ewidencja VAT zawiera oznaczenia:

-	GTU_01 do dostawy napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,2%, piwa oraz napojów alkoholowych będących mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5% (CN od 2203 do 2208),
-	GTU_02 do dostawy towarów, o których mowa w art. 103 ust. 5aa ustawy o VAT - oznaczenie GTU_02, czyli m.in. benzyn lotniczych i silnikowych, olejów napędowych i opałowych, paliw typu benzyny do silników odrzutowych i paliw typu nafty do silników odrzutowych, paliw oraz biopaliw ciekłych,
-	GTU_03 do dostawy olejów opałowych nieobjętych GTU_02, olejów smarowych i pozostałych olejów (CN od 2710 19 71 do 2710 19 83 i CN od 2710 19 87 do 2710 19 99, z wyłączeniem smarów plastycznych zaliczonych do kodu CN 2710 19 99), olejów smarowych (CN 2710 20 90) oraz preparatów smarowych (CN 3403, z wyłączeniem smarów plastycznych objętych tą pozycją), czyli m.in: olejów opałowych nieujętych w GTU_02, olejów smarowych i pozostałych olejów, z wyłączeniem smarów plastycznych, olejów smarowych oraz preparatów smarowych,
-	GTU_04 do dostawy wyrobów tytoniowych, suszu tytoniowego, płynu do papierosów elektronicznych i wyrobów nowatorskich, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym,
-	GTU_05 do dostawy odpadów - wyłącznie określonych w poz. 79-91 załącznika nr 15 do ustawy o VAT, czyli m.in. odpadów szklanych, papierowych, gumowych, odpadów z tworzyw sztucznych,
-	GTU_06 do dostawy urządzeń elektronicznych oraz części i materiałów do nich, wyłącznie określonych w poz. 7, 8, 59-63, 65, 66, 69 i 94-96 załącznika nr 15 do ustawy o VAT, czyli m.in. telefonów komórkowych, konsoli do gier wideo (z wyłączeniem części i akcesoriów), aparatów fotograficznych cyfrowych i kamer cyfrowych, a także folii typu stretch określonej w poz. 9 tego załącznika,
-	GTU_07 do dostawy pojazdów oraz części (CN od 8701 do 8708), czyli ciągników (w tym rolniczych, gąsienicowych, drogowych do naczep), pojazdów silnikowych do przewozu 10 lub więcej osób razem z kierowcą,
-	GTU_08 do dostawy metali szlachetnych oraz nieszlachetnych - wyłącznie określonych w poz. 1 i 1a załącznika nr 12 do ustawy oraz w poz. 12-25, 33-40, 45, 46, 56 i 78 załącznika nr 15 do ustawy,
-	GTU_09 do dostawy produktów leczniczych, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych - wyłącznie objętych obowiązkiem zgłoszenia, o którym mowa w art. 37av ust. 1 ustawy - Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2022 r. poz. 2301 ze zm.),
-	GTU_10 do dostawy budynków, budowli i gruntów oraz ich części i udziałów w prawie własności, w tym również zbycia praw, o których mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT,
-	GTU_11 do świadczenia usług w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych, o których mowa w ustawie o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (Dz. U. z 2023 r. poz. 589),
-	GTU_12 do świadczenia usług o charakterze niematerialnym - wyłącznie: doradczych, w tym doradztwa prawnego i podatkowego oraz doradztwa związanego z zarządzaniem (PKWiU 62.02.1, 62.02.2, 66.19.91, 69.20.3, 70.22.11,70.22.12, 70.22.13, 70.22.14, 70.22.15, 70.22.16, 70.22.3, 71.11.24, 71.11.42, 71.12.11, 71.12.31, 74.90.13, 74.90.15, 74.90.19), w zakresie rachunkowości i audytu finansowego (PKWiU 69.20.1, 69.20.2), prawnych (PKWiU 69.1), zarządczych (PKWiU 62.03, 63.11.12, 66.11.19, 66.30, 68.32, 69.20.4, 70.22.17, 70.22.2, 90.02.19.1), firm centralnych (PKWiU 70.1), marketingowych lub reklamowych (PKWiU 73.1), badania rynku i opinii publicznej (PKWiU 73.2), w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych (PKWiU 72) oraz w zakresie pozaszkolnych form edukacji (PKWiU 85.5),
-	GTU_13 do świadczenia usług transportowych i gospodarki magazynowej (PKWiU 49.4, 52.1), czyli m.in. usług w zakresie transportu drogowego towarów, transportu drogowego przesyłek pocztowych, usług związanych z przeprowadzkami.