VAT-23 przy zakupie samochodu

Podatnik VAT zakupił na terenie Niemiec samochody osobowe jako towary handlowe: jeden jako WNT, drugi na fakturę VAT marża. Chce teraz zarejestrować te samochody w Polsce. Czy zarówno w przypadku zakupu WNT, jak i na fakturę VAT marża zobowiązany jest złożyć VAT-23 w ciągu 14 dni od nabycia samochodów?

W sytuacji gdy sprzedawcą samochodów jest unijny podatnik VAT niekorzystający ze zwolnienia z opodatkowania, a nabywcą tych pojazdów jest polski podatnik VAT i sprzedaż ta nie była dokonywana w ramach procedury szczególnej stosowanej w przypadku sprzedaży towarów używanych (opodatkowanie VAT marża), to mamy do czynienia z WNT, rodzącym po stronie polskiego podatnika obowiązek rozliczenia VAT należnego z tego tytułu.

Ponadto, gdy polski podatnik VAT zakupił w innym niż Polska kraju UE środek transportu, który będzie przez niego zarejestrowany w Polsce lub (jeżeli nie podlega rejestracji) jest użytkowany w Polsce, to pomimo że od zakupu tego podatnik rozliczy podatek VAT z tytułu WNT (i wykaże ten zakup w deklaracji VAT jako WNT), w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego (tj. od jego zakupu i wystawienia faktury) ma obowiązek zapłaty kwoty VAT z tytułu tego nabycia na rachunek urzędu skarbowego (art. 103 ust. 3 i ust. 4 ustawy o VAT - Dz. U. z 2025 r. poz. 775 ze zm.). O zakupie tego samochodu podatnik ma też obowiązek poinformowania właściwego naczelnika urzędu skarbowego poprzez złożenie informacji VAT-23 wraz z dołączoną kopią faktury potwierdzającej nabycie tego środka transportu.

Podatnik ma prawo odliczyć VAT z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia samochodu, przy czym należy tutaj wziąć pod uwagę zasady wynikające z art. 86a ustawy o VAT. Prawo do odliczenia VAT naliczonego z tytułu WNT powstaje w rozliczeniu za okres, w którym podatnik wykazuje VAT należny z tego tytułu (pod warunkiem, że podatnik uwzględni kwotę podatku należnego z tytułu WNT w deklaracji podatkowej, w której jest on obowiązany rozliczyć ten podatek).

Natomiast w przypadku zakupu od unijnego podatnika samochodu, który jest opodatkowany jako towar używany na zasadzie VAT marża, obowiązują inne zasady rozliczania VAT od tych przedstawionych wcześniej. Wówczas bowiem czynność sprowadzenia do Polski pojazdu nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Zatem podatnik nie ma obowiązku zapłaty podatku VAT od zakupu samochodu osobowego, gdy sprzedaż ta była opodatkowana na zasadzie VAT marża. Nie wystąpi także obowiązek informowania naczelnika urzędu skarbowego o dokonanym zakupie tego samochodu na formularzu VAT-23.

Przykład

Podatnik VAT zakupił na terenie Niemiec samochody osobowe jako towary handlowe: jeden jako WNT, drugi na fakturę VAT marża. Chce teraz zarejestrować te samochody w Polsce. Zakup samochodu w ramach WNT stanowiącego towar handlowy wykaże w JPK_VAT jako WNT - po stronie podatku należnego (w pozycjach 23 i 24) oraz po stronie podatku naliczonego (w pozycjach 42 i 43). Kwotę zapłaconego podatku należnego wykaże dodatkowo w JPK_VAT w pozycji 35, dzięki czemu VAT należny od takiego WNT nie zostanie uregulowany drugi raz. Zaś w przypadku nabycia samochodu w procedurze VAT marża, transakcja ta nie stanowi WNT i podatnik nie jest zobowiązany do złożenia VAT-23 i rozliczenia podatku VAT z tego tytułu.