Odszkodowanie za powypadkową naprawę samochodu

Firma jest czynnym podatnikiem VAT wykonującym wyłącznie czynności opodatkowane VAT. Samochód osobowy będący środkiem trwałym firmy w maju 2014 r. uległ wypadkowi. Ubezpieczyciel przyznał najpierw odszkodowanie w wysokości netto + 50% VAT z faktury dotyczący naprawy samochodu. Następnie w wyniku odwołania złożonego przez firmę przyznano dodatkowe odszkodowanie w wysokości pozostałej kwoty VAT. Czy w tej sytuacji firma ma prawo do odliczenia 50% VAT z tytułu naprawy samochodu osobowego?

Ustawodawca z dniem 1 kwietnia 2014 r. wprowadził ograniczenia w zakresie odliczania VAT z tytułu wydatków (m.in. dotyczących naprawy pojazdów) ponoszonych w stosunku do samochodów osobowych wykorzystywanych zarówno do celów firmowych, jak i prywatnych podatnika. W takim przypadku podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego w kwocie stanowiącej 50% kwoty podatku z faktury (art. 86a ust. 1 pkt 1 i art. 86a ust. 2 pkt 3 ustawy o VAT). Nie ma przy tym znaczenia, czy podatnik faktycznie wykorzystuje ww. samochód do celów firmowych w 50%, czy w innej części. Ustawodawca bowiem dla tego rodzaju samochodów przyjął pewne uproszczenie opierające się na założeniu, że samochody te są wykorzystywane w 50% "biznesowo". Uproszczenie to oznacza, że nie bada się już realnego wykorzystywania tych pojazdów w celach biznesowych, bo niezależnie od tego, czy wykorzystywanie to byłoby wyższe czy niższe od przyjętego w ustawie, dla celów rozliczenia podatku VAT uznaje się, że pojazd jest wykorzystywany w 50% w działalności gospodarczej. Realne badanie wykorzystywania pojazdów niweczyłoby bowiem ideę uproszczenia (vide: wyjaśnienia Ministerstwa Finansów zamieszczone na stronie www.finanse.mf.gov.pl zatytułowane "Nowe zasady odliczania podatku VAT od wydatków związanych z pojazdami samochodowymi").

Natomiast podatnik ma prawo do pełnego odliczenia VAT z tytułu wydatków ponoszonych w związku z użytkowaniem samochodu osobowego w przypadku, gdy samochód ten jest wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika (art. 86a ust. 3 pkt 1 lit. a) ustawy o VAT). Zaś samochód osobowy jest uznawany za wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika, jeżeli sposób wykorzystywania tego pojazdu przez podatnika, zwłaszcza określony w ustalonych przez niego zasadach jego używania, dodatkowo potwierdzony prowadzoną przez podatnika ewidencją przebiegu pojazdu, wyklucza jego użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą (art. 86a ust. 4 pkt 1 ustawy o VAT).

Odnosząc powyższe do sytuacji opisanej w pytaniu należy stwierdzić, że zostały spełnione przesłanki uprawniające Czytelnika do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury dokumentującej naprawę uszkodzonego w wyniku wypadku samochodu osobowego. Czytelnik jest bowiem czynnym podatnikiem VAT wykonującym wyłącznie czynności opodatkowane VAT, jest też nabywcą usługi naprawy samochodu, który jest środkiem trwałym wykorzystywanym w działalności gospodarczej (do wykonywania czynności opodatkowanych VAT). Ze względu jednak na to, że jest to samochód osobowy (a z pytania nie wynika, że jest on wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika w powyższym rozumieniu), to prawo do odliczenia przysługuje w ograniczonej wysokości, tj. w kwocie 50% VAT z faktury.

Zdaniem redakcji, bez znaczenia dla odliczenia VAT z faktury dokumentującej powypadkową naprawę samochodu ma uzyskanie przez Czytelnika od firmy ubezpieczeniowej odszkodowania w kwocie brutto.