Wniosek o zwrot części wydatków za materiały budowlane składany przez małżonków

Pani X otrzymała w darowiźnie od rodziców dom. Należy on do jej majątku odrębnego (a nie do majątku wspólnego małżonków). W 2009 r. pani X wraz z mężem poniosła wydatki na remont tego domu. Faktury były wystawiane na męża. Czy małżeństwo może ubiegać się o zwrot VAT za materiały budowlane?

W pytaniu wskazano, że wydatki na remont domu zostały poniesione w 2009 r., a to oznacza, że zastosowanie tu mają regulacje zawarte w ustawie z dnia 29 sierpnia 2005 r. o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym (Dz. U. nr 177, poz. 1468 ze zm.). Ustawa ta została wprawdzie uchylona z dniem 1 stycznia br., ale regulacje w niej zawarte mogą być nadal stosowane przez podatników w ramach tzw. praw nabytych (tj. m.in. przez podatników, którzy ponieśli wydatki na remont domu przed 1 stycznia 2014 r.). Przy czym wnioski o zwrot części ww. wydatków będą składane na "starych" zasadach najpóźniej do końca 2018 r. (dotyczy wydatków udokumentowanych fakturami wystawionymi w latach 2012-2013). Jeżeli jednak np. remont domu był przeprowadzony w 2009 r. i w tym też roku były wystawione faktury (jak w sytuacji przedstawionej w pytaniu), to wniosek o zwrot omawianych wydatków można złożyć najpóźniej do końca 2016 r. (patrz: art. 32 ust. 2 ustawy z dnia 27 września 2013 r. o pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez młodych ludzi, Dz. U. poz. 1304 ze zm.).

Aby ubiegać się o zwrot VAT od wydatków poniesionych do końca 2013 r. na remont domu, muszą być spełnione określone warunki. Przede wszystkim wydatki muszą być udokumentowane fakturami wystawionymi na osobę fizyczną. Po drugie - zakupy materiałów budowlanych nie mogły być dokonywane w ramach wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu VAT (czyli przez przedsiębiorcę). Kolejny warunek, który musi być spełniony, aby ubiegać się o zwrot wydatków na remont domu, to posiadanie tytułu prawnego do tego domu.

Zakładamy, że w przedmiotowej sprawie dwa pierwsze warunki są spełnione. Wątpliwości Czytelnika powstały natomiast zapewne w związku z ostatnim z ww. warunków. W pytaniu wskazano bowiem, że faktury dokumentujące poniesione wydatki na remont domu są wystawione na męża, który nie posiada tytułu prawnego do tego domu (dom jest własnością odrębną jego małżonki - nie wchodzi do majątku wspólnego). Jednak naszym zdaniem, nie jest to przeszkodą w ubieganiu się o zwrot części poniesionych wydatków. Nie ma bowiem żadnego przepisu, który wskazywałby na to, że faktury muszą być wystawione na tego małżonka, który jest formalnym właścicielem domu (lokalu). Ponadto, w ww. ustawie nie wymieniono tytułów prawnych do nieruchomości stanowiących podstawę ubiegania się o zwrot. W praktyce przyjęło się jednak, że może to być np. akt własności (dowód stwierdzający nabycie w drodze kupna, spadku lub darowizny), umowa najmu, dzierżawy, czy użyczenia (por. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 23 sierpnia 2013 r., nr IBPBII/2/415-615/13/MM). Skoro zatem także najemca (użytkownik) domu (mieszkania) może ubiegać się o zwrot ww. wydatków, to tym bardziej prawo to powinno przysługiwać obojgu małżonkom, pomimo, że właścicielem domu (mieszkania) jest tylko jeden z nich.

Tu jednak warto zaznaczyć, że w przypadku, gdy osoba fizyczna pozostaje w związku małżeńskim, wniosek może być złożony wspólnie z małżonkiem lub odrębnie przez każdego z małżonków. Przy czym skoro w przedmiotowej sprawie mąż nie jest właścicielem domu, bezpieczniej jest, aby małżonkowie złożyli wspólny wniosek i wykazali w nim zarówno wydatki udokumentowane fakturami wystawionymi na żonę (o ile takie są), jak i na męża.

Podobne stanowisko zaprezentował także Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 30 marca 2012 r., nr ITPB2/415-2/12/IL. Czytamy w niej:

"(…) We wspólnym wniosku małżonkowie mogą domagać się zwrotu części wydatków poniesionych przez któregokolwiek z nich. Faktury dokumentujące wydatki, których ma dotyczyć zwrot, mogą być wystawione zarówno na jednego, jak i na drugiego małżonka. Konsekwencją złożenia wspólnego wniosku jest to, że małżonkowie otrzymują wspólny zwrot.

W przypadku małżonków można dopuścić sytuację, gdy małżonka jest właścicielką działki i posiada pozwolenie na budowę budynku mieszkalnego wydane na jej nazwisko, natomiast faktury wystawione są na Nią bądź na jej męża, co oznacza, że w przypadku złożenia wspólnego wniosku Wnioskodawczyni przysługuje prawo do zwrotu od całości poniesionych przez małżonków wydatków (podkreśl. red.). (…)"

Przypominamy, że kwota zwrotu, o której mowa, jest limitowana (patrz - art. 3 ust. 5-7 ww. ustawy o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków...). Jeżeli wydatki zostały poniesione w trakcie trwania małżeństwa, limit ten dotyczy łącznie obojga małżonków.