Poradnik VAT nr 24 (432) z dnia 20.12.2016

Jak podwykonawca usługi budowlanej będzie rozliczał VAT w 2017 r.?

Czy w przypadku gdy podwykonawca usługi budowlanej objętej od stycznia 2017 r. odwrotnym obciążeniem wystawi fakturę z podatkiem VAT, to firma (odbiorca) ten zakup będzie musiała opodatkować? Jeżeli tak to od jakiej kwoty - brutto czy netto? Czy wykonywanie instalacji klimatyzacyjnych przez podwykonawcę objęte będzie odwrotnym obciążeniem?

Zgodnie z brzmieniem art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy o VAT obowiązującym od 1 stycznia 2017 r., podatnikami będą również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi wymienione w załączniku nr 14 do ustawy, jeżeli łącznie spełnione będą następujące warunki:

a) usługodawcą będzie podatnik, o którym mowa w art. 15, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9,

b) usługobiorcą będzie podatnik, o którym mowa w art. 15, zarejestrowany jako podatnik VAT czynny.

Mechanizm odwrotnego obciążenia w stosunku do transakcji, których przedmiotem będą usługi budowlane wymienione w załączniku nr 14 do ustawy o VAT, będzie miał zastosowanie wyłącznie wówczas, gdy obie strony transakcji będą czynnymi podatnikami VAT. W przypadku usług wymienionych w poz. 2-48 załącznika nr 14 do ustawy o VAT, odwrotne obciążenie dotyczyć będzie sytuacji, w której usługodawca świadczył będzie te usługi jako podwykonawca.

Wśród usług budowlanych, wymienionych w załączniku nr 14 do ustawy o VAT, wobec których stosowane będzie odwrotne obciążenie, znajdują się m.in.:

• roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków mieszkalnych oraz niemieszkalnych (zarówno prace związane z budową nowych budynków, jak i remontem budynków istniejących),
   
• roboty ogólnobudowlane związane z budową dróg, autostrad, mostów, tuneli, rurociągów przesyłowych, sieci rozdzielczych, linii wodociągowych, obiektów do uzdatniania wody, oczyszczalni ścieków, stacji pomp,
   
• roboty związane z wykonywaniem instalacji elektrycznych, wodno-kanalizacyjnych,
   
• roboty związane z zakładaniem ogrodzeń,
   
• roboty tynkarskie, malarskie, szklarskie, betoniarskie,
   
• roboty związane z wykonywaniem prac dekarskich,
   
• roboty związane ze wznoszeniem konstrukcji stalowych oraz konstrukcji z cegieł i kamienia.

W poz. 25 załącznika nr 14 do ustawy wskazano również roboty związane z wykonywaniem instalacji cieplnych, wentylacyjnych i klimatyzacyjnych, zatem usługi te świadczone przez podwykonawcę będą objęte w 2017 r. mechanizmem odwrotnego obciążenia.

W przypadku wykonywania ww. czynności przy spełnieniu ustawowych warunków przewidziano szczególne zasady rozliczania VAT należnego, polegające na przeniesieniu obowiązku rozliczenia VAT z tytułu dostawy towaru ze sprzedawcy na nabywcę, który staje się także podmiotem uprawnionym do odliczenia podatku naliczonego od tej transakcji.

Podmiot świadczący jako podwykonawca usługi budowlane objęte od stycznia 2017 r. mechanizmem odwrotnego obciążenia, zwolniony będzie z obowiązku odprowadzenia podatku należnego z tego tytułu do urzędu skarbowego. Powinien on wykazać wówczas sprzedaż w poz. 31 w deklaracji VAT jako świadczenie usług, dla których podatnikiem jest nabywca podając jedynie wartość netto ww. dostawy i wystawić fakturę z dodatkową informacją: "odwrotne obciążenie" (art. 106e ust. 1 pkt 18 ustawy o VAT), niezawierającą stawki i kwoty podatku (art. 106e ust. 4 pkt 1 ustawy). Zatem w sytuacji przedstawionej w pytaniu podwykonawca usługi budowlanej objętej odwrotnym obciążeniem nie będzie wystawiał podatnikowi faktury z wykazanym podatkiem VAT.

Zakup usługi budowlanej objętej odwrotnym obciążeniem zobowiązuje firmę będącą nabywcą tej usługi do rozliczenia podatku należnego z tytułu jej wykonania. Nabywca wykazuje w poz. 34 i 35 deklaracji VAT wartość netto dostawy i wysokość podatku należnego.