podatek VAT, stawki VAT, faktura, rozliczanie VAT, podatek naliczony, podatek należny
lupa
Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
A A A

Poradnik VAT nr 24 (336) z dnia 20.12.2012

Ulga na złe długi - jak wierzyciel i dłużnik będą rozliczać VAT w 2013 r.?

Z dniem 1 stycznia 2013 r. zmienią się w sposób istotny zarówno warunki, jak i zasady korzystania przez podatników VAT z tzw. ulgi na złe długi. Większość nowych regulacji jest dla podatników (wierzycieli) zdecydowanie korzystniejsza i umożliwia im "odzyskanie" nieuregulowanych przez dłużnika należności.

1. Warunki zastosowania ulgi na złe długi

Podatnicy VAT dokonujący dostawy towarów i usług mają prawo - w sytuacji, gdy kontrahent nie uregulował należności z tytułu dostawy - do skorzystania z tzw. ulgi na złe długi. Polega ona na korekcie podstawy opodatkowania i podatku należnego z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju, w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona.

Uprawdopodobnienie nieściągalności wierzytelności ma miejsce wówczas, gdy wierzytelność nie została uregulowana w ciągu 180 dni od upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze.

Od 1 stycznia 2013 r. nieściągalność wierzytelności będzie uprawdopodobniona wówczas, gdy nie zostanie ona uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie w ciągu 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze.

Przykład

Załóżmy, że w styczniu 2013 r. spółka X wykonała usługę na rzecz spółki Y na kwotę 55.000 zł netto plus VAT w wysokości 12.650 zł, którą udokumentowała fakturą wystawioną 15 stycznia. Termin płatności należności został określony w umowie oraz na fakturze na 31 stycznia 2013 r. Należność nie została uregulowana. W dniu 30 czerwca 2013 r. upłynie 150 dni od wyznaczonego terminu płatności, w związku z czym spółka X będzie mogła skorzystać z ulgi na złe długi. Prawo to będzie miała aż do końca 2015 r.

Obowiązujące do 31 grudnia 2012 r. brzmienie przepisu art. 89a ust. 1 ustawy o VAT rodziło wątpliwości dotyczące odpowiedniego pomniejszania przez wierzyciela podstawy opodatkowania. Ponieważ przepis mówił o korekcie podatku należnego, podatnicy mieli wątpliwości, czy powinni równocześnie pomniejszać w deklaracji wartość netto o kwotę wynikającą z niezapłaconych przez dłużnika faktur.

Nowe brzmienie powołanego przepisu jednoznacznie wyjaśnia, iż wierzyciel w ramach ulgi na złe długi pomniejsza zarówno podstawę opodatkowania, jak i kwotę podatku należnego.

Ustawodawca skrócił listę warunków umożliwiających skorzystanie przez wierzyciela z ulgi na złe długi, które będą następujące:

1) dostawa towaru lub świadczenie usług jest dokonana na rzecz podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, niebędącego w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji,

2) na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której dokonuje się korekty:

a) wierzyciel i dłużnik są podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni,

b) dłużnik nie jest w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji,

3) od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona.

Warto w tym miejscu odnieść się do warunku, o którym mowa powyżej, w pkt 2 lit. b). Ustawodawca zastrzegł, aby dłużnik nie był w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji na dzień poprzedzający dzień złożenia przez wierzyciela deklaracji wykazującej korektę w ramach ulgi na złe długi.

Obowiązujące obecnie - do końca br. - zasady nakazują, aby warunek ten był spełniony w momencie dostawy towaru lub świadczenia usługi. Zatem tylko w chwili wykonania danej czynności, dłużnik nie może być w trakcie postępowania upadłościowego lub likwidacji. Dla wierzyciela przesunięcie tego warunku na dzień poprzedzający złożenie korekty może być znacznym utrudnieniem.

Z kolei dłużnik, wiedząc o długotrwałym zaleganiu z płatnością na znaczną kwotę, może pod koniec upływu 150. dnia od określonego w umowie lub na fakturze terminu płatności, złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości i tym samym uniemożliwić wierzycielowi dokonanie korekty.


2. Potwierdzenie statusu podatkowego dłużnika

Zanim wierzyciel dokona stosownej korekty podatku należnego, a nie ma pewności, że dłużnik jest zarejestrowanym podatnikiem VAT, powinien zwrócić się do naczelnika urzędu skarbowego z wnioskiem o potwierdzenie statusu prawno-podatkowego dłużnika.

Na wniosek zainteresowanego, naczelnik urzędu skarbowego ma obowiązek potwierdzić, czy podatnik jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny lub zwolniony. Zainteresowanym może być zarówno sam wierzyciel, jak i osoba trzecia mająca interes prawny w złożeniu wniosku.

Zatem na zaświadczeniu, które jest wydane na dany dzień urząd określa, że dłużnik jest czynnym podatnikiem VAT i w zasadzie w rozliczeniu za ten właśnie miesiąc podatnik powinien skorygować podatek należny (o ile spełnił pozostałe warunki do skorzystania z ulgi na złe długi). Zaświadczenie takie nie daje więc gwarancji, że w kolejnym miesiącu, w którym wierzyciel skorzysta z ulgi na złe długi, dłużnik nadal pozostaje w rejestrze jako podatnik VAT czynny. Niejednokrotnie zdarza się bowiem, że podatnik zainteresowany skorzystaniem z prawa do ulgi na złe długi, złoży wniosek o potwierdzenie, że dłużnik jest czynnym podatnikiem VAT i otrzyma tę informację z urzędu, jednak w momencie, gdy będzie już korygował podatek należny w kolejnym miesiącu, status dłużnika się zmieni.

Wydaje się więc, że dokonanie korekty w rozliczeniu za miesiąc, w którym podatnik otrzymał zawiadomienie o statusie dłużnika, jest rozwiązaniem logicznym z punktu widzenia obowiązujących przepisów, jednak i tak nie daje gwarancji, że w momencie składania deklaracji dłużnik nadal jest czynnym podatnikiem VAT.

Wątpliwości tych nie usunęła - zdaniem redakcji - nawet zmiana przepisu, który nakazuje, aby wierzyciel i dłużnik byli podmiotami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej.

Nadal bowiem istnieje ryzyko, że otrzymane od organu podatkowego zaświadczenie nie da gwarancji, że w tym właśnie wymaganym dniu dłużnik nadal będzie czynnym podatnikiem VAT.


3. Kiedy dokonuje się korekty w ramach ulgi na złe długi?

Zgodnie z art. 89a ust. 3 ustawy o VAT, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r., korekta podstawy opodatkowania i podatku należnego przez wierzyciela może nastąpić w rozliczeniu za okres, w którym nieściągalność wierzytelności uznaje się za uprawdopodobnioną, pod warunkiem, że do dnia złożenia przez wierzyciela deklaracji podatkowej za ten okres wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie.

Oznacza to, że wierzyciel może skorygować podatek należny w rozliczeniu za okres, w którym upłynął termin 150-dniowy, liczony od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze. Korekty takiej może dokonać pod warunkiem, że do dnia złożenia deklaracji należność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie.

Przykład

Załóżmy, że podatnik - Jan K. wystawił fakturę VAT na rzecz firmy Alfa w dniu 2 stycznia 2013 r. Na fakturze określono termin płatności na dzień 5 stycznia 2013 r. Firma Alfa nie uregulowała należności z tej faktury. Jeżeli należność ta nie zostanie uregulowana do dnia 4 czerwca 2013 r. (w 150. dniu od dnia upływu terminu płatności określonego na fakturze), Jan K. będzie miał prawo do zastosowania ulgi na złe długi, czyli do pomniejszenia podstawy opodatkowania i podatku należnego o kwotę wynikającą z wystawionej w styczniu faktury. Korekty tej będzie mógł dokonać w deklaracji za czerwiec 2013 r.


4. Zawiadomienie o korekcie podatku należnego - projekt rozporządzenia określającego wzór formularza VAT-ZD

Obecnie, podatnik zamierzający skorzystać z ulgi musi zawiadomić dłużnika o odpisaniu wierzytelności jako nieściągalnych.

Fakt otrzymania takiego zawiadomienia nie rodzi po stronie dłużnika żadnych obowiązków. Nie wywołuje również skutków podatkowych. Jest jednak informacją, że w przypadku dalszego zwlekania z płatnością za towar czy usługę, wierzyciel "zmusi" dłużnika do korekty odliczonego podatku naliczonego.

Od dnia otrzymania takiego zawiadomienia dłużnik ma 14 dni na ewentualne uregulowanie należności, o których mowa w zawiadomieniu. Dopiero wówczas, gdy dłużnik otrzyma zawiadomienie i w ciągu 14 dni od jego otrzymania nie ureguluje należności, wierzycielowi przysługuje prawo do skorygowania podatku należnego. Korekty tej może dokonać nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym uzyskał potwierdzenie odbioru zawiadomienia przez dłużnika.

Wierzyciel, który dokonał korekty podatku należnego ma obowiązek w ciągu 7 dni od jej dokonania zawiadomić o tym fakcie dłużnika.

W 2013 r. zasady zawiadamiania o korekcie podatku należnego będą znacznie uproszczone. Przede wszystkim wierzyciel nie będzie miał obowiązku zawiadamiania dłużnika o zamiarze dokonania korekty i o samej korekcie. Wierzyciel obowiązany będzie jedynie wraz z deklaracją, w której dokona korekty, zawiadomić o tej korekcie właściwego dla niego naczelnika urzędu skarbowego wraz z podaniem kwot korekty oraz danych dłużnika. Takie zawiadomienie pozwoli organom podatkowym zweryfikować spełnienie obowiązku dokonania korekty podatku naliczonego przez dłużnika.

Jednocześnie Minister Finansów upoważniony został do określenia w drodze rozporządzenia, wzoru takiego zawiadomienia. Wykonaniem tej delegacji ustawowej będzie rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie wzoru zawiadomienia o skorygowaniu podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego (na dzień oddania do druku niniejszego numeru Poradnika VAT - znany jest dopiero projekt ww. rozporządzenia). Wiadomym jest jednak, że rozporządzenie zostanie podpisane i wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2013 r.

Zawiadomienie o skorygowaniu podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego oznaczone zostało jako formularz VAT-ZD.

Poniżej prezentujemy wzór takiego zawiadomienia, jaki określono w projekcie z dnia 20 listopada 2012 r. do omawianego rozporządzenia.

VAT-ZD

 

VAT-ZD


5. Obowiązek korekty podatku naliczonego przez dłużnika

W przypadku nieuregulowania należności wynikającej z faktury dokumentującej dostawę towarów lub świadczenie usług na terytorium kraju w terminie 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze, dłużnik będzie miał obowiązek dokonania korekty odliczonego podatku naliczonego wynikającego z tej faktury, w rozliczeniu za okres, w którym upłynął 150. dzień od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze.

Zasady tej nie będzie się stosować wówczas, gdy dłużnik ureguluje należność najpóźniej w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego, w którym upłynął 150. dzień od dnia upływu terminu płatności tej należności.

W przypadku częściowego uregulowania należności, korekta dotyczyć będzie podatku naliczonego przypadającego na nieuregulowaną część należności.

Przykład

Załóżmy, że firma Alfa wystawiła fakturę na rzecz firmy Beta w dniu 3 stycznia 2013 r. Należność z tej faktury powinna zostać uregulowana - zgodnie z umową - najpóźniej w dniu 4 stycznia 2013 r. W dniu 3 czerwca minie 150. dzień od dnia, w którym upłynął termin płatności. Jeżeli zatem najpóźniej w ostatnim dniu czerwca dłużnik ureguluje należność, nie będzie miał obowiązku korygowania odliczonego wcześniej podatku naliczonego. Jeśli jednak do tego momentu należność nie zostanie uregulowana, wierzyciel skorzysta z ulgi na złe długi, natomiast dłużnik będzie musiał skorygować odliczony podatek naliczony.

Dłużnik, który był obowiązany do skorygowania podatku naliczonego ze względu na nieuregulowanie należności, a korekty takiej nie dokonał, narażony będzie na ustalenie przez organ podatkowy dodatkowego zobowiązania podatkowego w wysokości 30% kwoty podatku wynikającego z nieuregulowanych faktur. Sankcja ta nie będzie miała zastosowania wobec osób fizycznych, które za ten sam czyn ponosić będą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe.

Warto zwrócić uwagę na fakt, że począwszy od 2013 r. dłużnik, który nie ureguluje w określonym terminie należności za towar czy usługę, a skorzysta z prawa do odliczenia podatku naliczonego od takiego zakupu, będzie zobowiązany do dokonania korekty podatku naliczonego, niezależnie od tego, czy wierzyciel w stosunku do tej należności skorzystał z ulgi na złe długi, czy też nie. Może się zatem zdarzyć w praktyce taka sytuacja, że wierzyciel nie skoryguje podatku należnego w ramach ulgi na złe długi, natomiast dłużnik i tak będzie musiał skorygować odliczony podatek naliczony.

Dużym ułatwieniem dla organu podatkowego w kwestii skontrolowania dłużnika będzie skorygowanie VAT należnego przez wierzyciela i złożenie zawiadomienia VAT-ZD. Na tej podstawie bez przeszkód będzie można sprawdzić, czy dłużnik wypełnił obowiązek ustawowy i skorygował VAT naliczony.

Pewnym błędem ustawodawcy wydaje się zapis w ustawie dotyczący okresu rozliczeniowego, za który dłużnik powinien skorygować podatek naliczony. Począwszy od 2013 r. ma być to okres rozliczeniowy, w którym upłynął 150. dzień od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze. Obecnie korekty takiej dokonuje się za okres, w którym dłużnik odliczył podatek naliczony. Przesunięcie okresu korekty wydaje się być pewnym niedopatrzeniem. Dłużnik, który ma problemy z płynnością finansową będzie mógł odliczyć podatek naliczony mimo braku zapłaty należności z danej faktury, natomiast ustawa obliguje go do skorygowania tego podatku dopiero po 150 dniach od dnia upływu terminu płatności danej należności. Przez cały ten okres dłużnik będzie mógł dysponować kwotą, która tak naprawdę mu się nie należy.

Zdaniem redakcji, obowiązująca obecnie zasada stanowiąca o konieczności korekty podatku naliczonego za okres, w którym dłużnik dokonał odliczenia podatku naliczonego jest zdecydowanie korzystniejsza dla budżetu.


6. Uregulowanie należności po skorzystaniu z ulgi na złe długi

W przypadku gdy po złożeniu deklaracji podatkowej, w której wierzyciel skoryguje podatek należny i podstawę opodatkowania, należność zostanie uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie, wierzyciel będzie miał obowiązek zwiększenia podstawy opodatkowania i kwoty podatku należnego w rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana lub zbyta. Jeżeli należność zostanie uregulowana częściowo, wówczas podstawa opodatkowania oraz kwota podatku należnego będzie zwiększona w odniesieniu do tej części.

Przykład

Załóżmy, że w lipcu 2013 r., minie 150. dzień od dnia upływu terminu płatności określonego na fakturze wystawionej w styczniu 2013 r. Wierzyciel mógł skorzystać z ulgi na złe długi i skorygować podstawę opodatkowania i podatek należny w deklaracji za lipiec 2013 r. Jeżeli np. w sierpniu dłużnik ureguluje należność, wówczas wierzyciel będzie miał obowiązek dokonania korekty podatku należnego w rozliczeniu za ten miesiąc, w którym otrzymał należność od dłużnika, czyli w deklaracji za sierpień 2013 r.

Równocześnie w przypadku uregulowania należności przez dłużnika po dokonaniu korekty przez wierzyciela, dłużnik ma prawo do zwiększenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym należność uregulowano (lub o część kwoty podatku naliczonego - przy częściowym uregulowaniu należności).


7. Przepisy przejściowe

W ustawie z dnia 16 listopada 2012 r. o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce (Dz. U. z 2012 r., poz. 1342), określono przepisy przejściowe dotyczące ulgi na złe długi.

Zgodnie z jej art. 23 do wierzytelności powstałych przed dniem wejścia w życie ustawy, czyli przed 1 stycznia 2013 r. stosować się będzie - co do zasady - przepisy art. 89a i 89b ustawy o VAT w brzmieniu dotychczasowym, jednak nowe uregulowania będą miały zastosowanie wobec tych wierzytelności powstałych przed 1 stycznia 2013 r., których nieściągalność zostanie uprawdopodobniona (według "nowych" zasad) po dniu 31 grudnia 2012 r.

 

www.PodatekVAT.pl - Obrót krajowy:

 Jeśli nie znalazłeś informacji, której szukasz,
wejdź do serwisu
www.PoradyPodatkowe.pl » 
Więcej w zasobach płatnych

Serwis Głównego Księgowego

Gazeta Podatkowa

Terminarz

marzec 2024
PN WT ŚR CZ PT SO ND
1
2
3
4
6
7
8
9
10
12
13
14
16
17
18
19
21
22
23
24
26
27
28
29
30
IIIIIIIVVVIVIIVIIIIXXXIXII
sklep.gofin.pl - RABATY, NAGRODY, PROMOCJE
NEWSLETTERY
Fachowe czasopisma - PoznajProdukty.gofin.pl
KASY FISKALNE - obowiązek instalacji i zwolnienia ze stosowania
Podatek akcyzowy - przedmiot opodatkowania, zwrot akcyzy, zwolnienie z akcyzy
Rozliczanie podatku dochodowego, podatku VAT oraz innych podatków i opłat

GOFIN PODPOWIADA - Podatek VAT

Kompleksowe opracowania tematyczne

Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.