A A A

Obowiązek podatkowy w obrocie krajowym - Dodatek nr 8 do Poradnika VAT nr 11 (275) z dnia 10.06.2010

Otrzymanie zaliczki a obowiązek podatkowy

W przypadku usług budowlanych, transportowych, spedycyjnych i w portach morskich, otrzymanie części zapłaty (ceny), powoduje powstanie obowiązku podatkowego w tej części (art. 19 ust. 15 ustawy o VAT). Dlatego też każda wpłacona zaliczka na poczet tych usług powoduje powstanie obowiązku podatkowego w stosunku do wpłaconej kwoty, niezależnie od tego kiedy zostanie wystawiona faktura potwierdzająca otrzymanie tej zaliczki.

Kwestia fakturowania tych usług uregulowana została w przepisie § 11 rozporządzenia w sprawie faktur (zagadnienie to omówiono w punkcie 3 niniejszego opracowania). Natomiast w odniesieniu do tego rodzaju usług nie zawarto szczegółowych uregulowań co do dokumentowania zaliczek.

Pamiętać należy, że otrzymanie zaliczki rodzi powstanie obowiązku podatkowego. W związku z tym z chwilą otrzymania zaliczki na poczet robót budowlanych, usług transportowych czy spedycyjnych powinna zostać wystawiona faktura VAT. Gdyby jednak wziąć pod uwagę brzmienie przepisu § 10 ust. 1 rozporządzenia w sprawie faktur, można by uznać, że faktura zaliczkowa może być wystawiona do 7 dni od dnia otrzymania zaliczki. Niezależnie jednak od tego, czy faktura zostanie wystawiona w dniu wpływu zaliczki, czy też do siódmego dnia od tego zdarzenia, ma to znaczenie drugorzędne biorąc pod uwagę fakt, iż i tak obowiązek podatkowy powstaje już z chwilą otrzymania zaliczki.

Jeżeli faktury dokumentujące otrzymanie zaliczek rodzących obowiązek podatkowy, nie obejmują całej ceny brutto, usługodawca po wykonaniu usługi wystawia fakturę „końcową” na zasadach ogólnych, z tym że sumę wartości usług pomniejsza się o wartość otrzymanych części należności, a kwotę podatku pomniejsza się o sumę kwot podatku wykazanego w fakturach dokumentujących pobranie części należności. Faktura taka powinna zawierać również numery faktur zaliczkowych. Natomiast jeśli faktury zaliczkowe obejmują całą cenę brutto usługi, sprzedawca po wykonaniu usługi nie wystawia faktury „końcowej”.

Przykład

Firma wykonująca roboty budowlane z chwilą wejścia na plac budowy, co miało miejsce 18 lutego 2010 r., otrzymała zaliczkę w wysokości 10% wartości robót, tj. 12.200 zł. W chwili zakończenia robót, w dniu 2 kwietnia 2010 r. firma otrzymała kolejne 40%, tj. 48.800 zł. Pozostała część należności w kwocie 61.000 zł zostanie uiszczona w dziesięciu ratach płatnych miesięcznie po 6.100 zł do 30. dnia każdego kolejnego miesiąca poczynając od kwietnia 2010 r.

Przy założeniu, że płatności dokonywane będą zgodnie z umową, obowiązek podatkowy powstanie w następujących momentach:

w lutym 2010 r. powstał obowiązek podatkowy od uiszczonej kwoty zaliczki w wysokości 12.200 zł; VAT należny wyniósł 2.200 zł,
w kwietniu 2010 r. powstał obowiązek podatkowy od kwoty:

48.800 zł + 6.100 zł = 54.900 zł,