Odliczanie VAT z faktur zawierających błędy formalne

Podatnik ma prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktury zawierającej błędną nazwę nabywcy, pod warunkiem, że czynności nią udokumentowane zostały wykonane na rzecz podatnika i służyły jego działalności opodatkowanej. Prawo to przysługuje bez względu na to, czy zostanie wystawiona faktura korygująca lub nota korygująca.

Tak uznał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 22 października 2015 r., sygn. akt I FSK 1131/14.

Rozstrzygana przez NSA sprawa dotyczyła sytuacji, w której po wniesieniu do spółki aportem przedsiębiorstwa osoby fizycznej, spółka otrzymywała faktury wystawione już po dniu aportu, w których jako nabywcę wskazano przedsiębiorstwo osoby fizycznej, a nie następcę prawnego.

Organ podatkowy stwierdził, że w przypadku, gdy po dniu aportu wystawiono faktury, w których wykazano dane przedsiębiorstwa osoby fizycznej, spółce - co do zasady - przysługiwać będzie prawo do odliczenia VAT z tych dokumentów, pod warunkiem jednak uprzedniego skorygowania tych dokumentów w drodze wystawienia faktur korygujących w zakresie nabywcy. Jak podkreślił fiskus, faktury wystawione zostały bowiem na podmiot już nieistniejący (faktycznym nabywcą była już bowiem spółka).

NSA, który te sprawę ostatecznie rozstrzygnął - powołując się art. 93a § 2 pkt 2 Ordynacji podatkowej w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2015 r. - przypomniał, że w przypadku, gdy osoba fizyczna wniosła na pokrycie udziału wkład w postaci swojego przedsiębiorstwa do spółki niemającej osobowości prawnej, spółka ta, co do zasady, wstępuje we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki przekształconej osoby.

NSA wyjaśnił także, że pomyłkę na fakturze dotyczącą błędnie określonej nazwy nabywcy można skorygować fakturą korygującą wystawioną przez sprzedawcę lub notą korygującą wystawioną przez nabywcę.

Jak podkreślił Sąd, pomyłka taka może być skorygowana notą korygującą, co oznacza, że przez samego prawodawcę uznana została za nieznaczny błąd formalny, niewymagający nawet wystawienia faktury korygującej.

Ostatecznie NSA orzekł, iż: "(...) Faktura dotknięta wadą formalną, która z uwagi na wagę uchybienia, może zostać skorygowana notą korygującą (np. dane nabywcy), umożliwia podatnikowi na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (...) realizację prawa do odliczenia z niej podatku naliczonego w terminach przewidzianych w ustawie (...) niezależnie od tego, czy formalne wady faktury zostaną skorygowane - jeżeli nie zachodzi ryzyko oszustwa lub nadużycia (czynności udokumentowane fakturą zostały wykonane na rzecz podatnika i służyły jego działalności opodatkowanej).

(...) Faktura, która nie została skorygowana, a jej wadliwość formalna jest na tyle poważna, że uniemożliwia ustalenie, jaki jest faktyczny (podmiotowy lub przedmiotowy) zakres transakcji wykazanych na fakturze, a tym samym, czy są one rzeczywistymi świadczeniami, co rodzi ryzyko oszustwa lub nadużycia oraz uniemożliwia kontrolę prawidłowego poboru podatku przez administrację podatkową - nie daje podatnikowi na podstawie art. 86 ust. 1 u.p.t.u. uprawnienia do odliczenia podatku naliczonego z takiej faktury, co nie narusza zasady neutralności i proporcjonalności. (...)"