Zaniżona cena towaru na fakturze a prawo do odliczenia VAT przez nabywcę

Kontrahent, z którym współpracujemy już kilka lat, wystawił nam fakturę na sprzedaż towaru, po cenie znacznie niższej niż cena rynkowa. Odliczyliśmy VAT z tej faktury. Czy organ podatkowy może to zakwestionować?

Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Wynika to z art. 29 ust. 1 ustawy o VAT.

Zatem kwotą należną jest świadczenie, jakie kupujący ma uiścić sprzedającemu. Przy czym przepisy ustawy o VAT nie ograniczają podatnika w swobodzie ustalania ceny. Oznacza to, że możliwa jest sprzedaż po cenie niższej niż rzeczywista wartość danego towaru. Taki pogląd wyraził m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dnia 10 października 2012 r., nr IPT-PP2/443-606/12-4/JN.

Wprawdzie kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych na fakturach otrzymanych przez podatnika, wątpliwość budzi jednak prawo do odliczenia VAT wynikającego z faktury dokumentującej sprzedaż, po cenie znacznie niższej niż cena rynkowa.

Ustawodawca w żadnym z przepisów ustawy o VAT nie zastrzegł, iż nie dają prawa do odliczenia VAT faktury, w których należność określona za towar czy usługę odbiega od ich wartości rynkowej. Zatem samo stwierdzenie, że podstawa opodatkowania nie odpowiada wartości rynkowej danego świadczenia, nie pozwala organom podatkowym na zakwestionowanie prawa do odliczenia VAT z takiej faktury. Kwota należna - nawet wówczas, gdy nie odpowiada wartości rynkowej - stanowi bowiem podstawę opodatkowania. Można ją zakwestionować jedynie w przypadku powiązań, o których mowa w art. 32 ustawy o VAT. Z przepisu tego wynika, że w przypadku gdy między nabywcą a dokonującym dostawy towarów lub usługodawcą istnieją powiązania o charakterze rodzinnym lub z tytułu przysposobienia, kapitałowym, majątkowym lub wynikające ze stosunku pracy oraz w przypadku gdy wynagrodzenie jest:

1) niższe od wartości rynkowej, a nabywca towarów lub usług nie ma zgodnie z art. 86, 88 i 90 ustawy o VAT oraz z przepisami wydanymi na podstawie art. 92 ust. 3 tej ustawy pełnego prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,

2) niższe od wartości rynkowej, a dokonujący dostawy towarów lub usługodawca nie ma zgodnie z art. 86, 88 i 90 ustawy o VAT oraz z przepisami wydanymi na podstawie art. 92 ust. 3 tej ustawy pełnego prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a dostawa towarów lub świadczenie usług są zwolnione od podatku,

3) wyższe od wartości rynkowej, a dokonujący dostawy towarów lub usługodawca nie ma zgodnie z art. 86, 88 i 90 ustawy o VAT oraz z przepisami wydanymi na podstawie art. 92 ust. 3 tej ustawy pełnego prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego

- organ podatkowy określa wysokość obrotu na podstawie wartości rynkowej pomniejszonej o kwotę podatku, jeżeli okaże się, że związek ten miał wpływ na ustalenie wynagrodzenia z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług.