Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 18 (845) z dnia 20.06.2014

Dokumenty prognozowe - brak prawa do odliczenia VAT

Spółka otrzymuje faktury prognozowe za energię, które zawierają wszystkie elementy, jakie powinna zawierać faktura, oprócz ilości. W treści faktury sprzedawca wskazuje, że jest to sprzedaż częściowa dotycząca konkretnego miesiąca i punktu rozliczeniowego, podana jest wartość netto bez wyliczenia (ilość razy cena) i naliczony od tej wartości podatek VAT. Dopiero w fakturze rozliczeniowej jest pokazane dokładne rozliczenie: moc umowna, moc pobrana, opłata przejściowa, stawki cenowe za poszczególne pozycje i po podsumowaniu faktura jest pomniejszana o fakturę zaliczkową. Czy spółka może dokonywać odliczenia VAT z ww. faktury zaliczkowej?

Przede wszystkim należy sprawdzić, czy na dokumencie, który podatnik otrzymał ("fakturze" prognozowej) na pewno są wszystkie dane, które muszą być na fakturze (i czy w związku z tym na pewno jest to faktura). W szczególności - na "fakturach" prognozowanych często nie ma numerów NIP nabywców. To powoduje, że dokument ten w istocie nie jest fakturą. Wystawianie takich dokumentów jest związane z faktem, że w obecnym stanie prawnym (obowiązującym od 1 stycznia 2014 r.) wystawienie faktury oznacza dla sprzedawcy obowiązek odprowadzenia podatku należnego (niezależnie od daty otrzymania płatności).

Z przepisów art. 106e ust. 1 pkt 8 i 9 ustawy o VAT wynika, że faktura ma zawierać m.in.:

• miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług;
   
• cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto).

Określenie o mierze i ilości "dostarczonych" towarów wskazuje na to, że jest to faktura wystawiana po wykonaniu dostawy.

Jednocześnie z dalszych przepisów wynika, że faktury nie mogą być wystawione wcześniej niż 30. dnia przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi. Przy czym powyższe ograniczenie nie dotyczy wystawiania faktur m.in. w zakresie dostawy mediów, jeżeli faktura zawiera informację, jakiego okresu rozliczeniowego dotyczy.

Tak więc faktura, o której mowa w pytaniu, może być wystawiona dowolnie wcześnie. Nie jest wówczas znana "dostarczona" ilość towarów. Faktura taka nie ma więc wszystkich wymaganych przez prawo elementów. Powstają zatem wątpliwości, czy jest to w istocie faktura.

W interpretacji indywidualnej z 11 grudnia 2013 r., nr ILPP5/443-194/13-2/PG Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu stwierdził:

"(...) biorąc pod uwagę brzmienie przepisów art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. a) i art. 19a ust. 8 ustawy o VAT oraz charakter dokumentów prognozowych takich jak faktura pro-forma lub dokument, który nie będzie stanowił faktury w rozumieniu przepisów ustawy o VAT (z uwagi na brak wymaganych przez tę ustawę informacji), należy stwierdzić, że ich wystawienie nie rodzi obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług. Ponadto wskazanie na fakturze rozliczeniowej dodatkowej informacji o planowanym zużyciu energii w następnym okresie rozliczeniowym nie powoduje powstania obowiązku podatkowego w odniesieniu do kwot prognozowanych wykazanych w tej informacji w momencie wystawienia tej faktury rozliczeniowej. (...)"

Mając na uwadze powyższe - odliczanie VAT z przedmiotowych faktur prognozowych łączy się, naszym zdaniem, z ryzykiem. Można bowiem twierdzić, że w istocie nie są to faktury (z powodu braku wszystkich wymaganych danych). Skoro tak - to nie wynika z nich podatek naliczony.