Poradnik VAT nr 11 (371) z dnia 10.06.2014

Wzór ewidencji sprzedaży prowadzonej przez podatników zwolnionych z VAT

Na mocy art. 113 ust. 1 ustawy o VAT, zwolniona od podatku jest sprzedaż dokonywana przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150.000 zł.

Ze zwolnienia z VAT korzysta również sprzedaż dokonywana przez podatnika rozpoczynającego wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu VAT w trakcie roku podatkowego, jeżeli podatnik przewiduje, iż jej wartość nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, kwoty 150.000 zł (art. 113 ust. 9 ustawy o VAT). Jeżeli faktyczna sprzedaż przekroczy w trakcie roku podatkowego powyższy limit, zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę.

Do wartości sprzedaży uprawniającej do korzystania z tego zwolnienia nie wlicza się kwoty podatku. Nie wlicza się również czynności wymienionych w art. 113 ust. 2, tj.:

1) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju oraz sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju,

2) odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku, na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem:

a) transakcji związanych z nieruchomościami,

b) usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38–41,

c) usług ubezpieczeniowych

– jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych;

3) odpłatnej dostawy towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

Należy zwrócić uwagę, iż kwota 150.000 zł jest limitem rocznym, co oznacza, że podatnicy rozpoczynający działalność w trakcie roku muszą wziąć pod uwagę, że kwota obliczona w proporcji do okresu prowadzenia działalności będzie jeszcze niższa i zależeć będzie od tego, w którym dniu w trakcie roku rozpoczęto działalność gospodarczą.

Zgodnie bowiem z art. 113 ust. 9 ustawy o VAT podatnicy ci wyliczają graniczną kwotę obrotu uprawniającą do zwolnienia w następujący sposób:

A = B × C/D

gdzie:

A – oznacza graniczną kwotę obrotu w proporcji do okresu prowadzonej działalności, której przekroczenie powoduje utratę
       zwolnienia,

B – oznacza limit określony w art. 113 ust. 1, czyli 150.000 zł,

C – oznacza liczbę dni prowadzenia działalności, jaka pozostała do końca roku,

D – oznacza liczbę dni w roku podatkowym.

Podatnicy korzystający ze zwolnienia z VAT (tzw. drobni przedsiębiorcy) zobowiązani są do prowadzenia ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 1 ustawy o VAT. Ewidencja ta jest znacznie uproszczona w porównaniu do ewidencji, która prowadzą czynni podatnicy VAT.

Uwaga

Podatnicy, u których sprzedaż jest zwolniona z VAT mają obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży za dany dzień, nie później jednak niż przed dokonaniem sprzedaży w dniu następnym.

Jeśli podatnik dokonuje sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych i nie przysługują mu zwolnienia z obowiązku stosowania kasy rejestrującej – to ewidencja sprzedaży dokonywana jest za pomocą tej kasy.

Sposób ewidencjonowania obrotów w kasie fiskalnej przez podatnika zwolnionego z VAT, określony jest w § 4 rozporządzenia z dnia 14 marca 2013 r. w sprawie kas rejestrujących (Dz. U. poz. 363).

Zgodnie z tym przepisem podatnicy, o których mowa w art. 111 ust. 5 ustawy o VAT (tj. wykonujący czynności wyłącznie zwolnione od podatku bądź też korzystający ze zwolnienia podmiotowego z VAT), ewidencjonują wartość sprzedaży jako sprzedaż zwolnioną. Oznacza to, iż bez względu na to jaką stawką VAT opodatkowany jest dany towar (usługa), w pamięci fiskalnej kasy będzie zaprogramowany jako zwolniony od podatku.

Z chwilą kiedy podatnik przekroczy kwotę uprawniającą do zwolnienia podmiotowego z VAT, lub też dobrowolnie zrezygnuje ze zwolnienia konieczne będzie przeprogramowanie kasy, czyli wprowadzenie do pamięci danych o stawkach podatku VAT i przyporządkowanych im towarach (usługach).

Prowadzenie ewidencji sprzedaży przez podatnika zwolnionego z VAT jest niezbędne w celu ustalenia momentu, w którym wartość sprzedaży przekroczy wartość uprawniającą podatnika do korzystania ze zwolnienia od podatku.

Na kolejnej stronie przedstawiamy przykładowo wypełniony wzór uproszczonej ewidencji sprzedaży VAT, którą znajdą Państwo również na stronie internetowej naszego Wydawnictwa www.druki.gofin.pl.

Na zakończenie warto również podkreślić, iż przepis art. 109 ust. 2 ustawy o VAT przewiduje, iż jeżeli podatnik, o którym mowa w art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT, nie prowadzi ewidencji sprzedaży zgodnie z nałożonym obowiązkiem, bądź też prowadzi ją w sposób nierzetelny, a na podstawie dokumentacji nie jest możliwe ustalenie wartości sprzedaży, naczelnik urzędu skarbowego lub organ kontroli skarbowej określi, w drodze oszacowania, wartość sprzedaży opodatkowanej i ustali od niej kwotę podatku należnego. Jeżeli nie można określić przedmiotu opodatkowania, kwotę podatku ustala się przy zastosowaniu stawki 23%.