Obowiązek podatkowy w WNT udokumentowanym przed otrzymaniem towarów

W przypadku kiedy faktura wystawiana jest przez dostawcę z innego kraju UE przed wysyłką przez niego towaru - obowiązek podatkowy w WNT u nabywcy powstanie z chwilą wystawienia tej faktury.

Obowiązek podatkowy w wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów powstaje z chwilą wystawienia faktury przez podatnika podatku od wartości dodanej, nie później jednak niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru będącego przedmiotem wewnątrzwspólnotowego nabycia (art. 20 ust. 5 ustawy o VAT).

Wpłata zaliczki przed dokonaniem transakcji wewnątrzwspólnotowych nie powoduje powstania obowiązku podatkowego.

W odniesieniu do wewnątrzwspólnotowego nabycia nowych środków transportu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania tych towarów, nie później jednak niż z chwilą wystawienia faktury przez podatnika podatku od wartości dodanej.

Generalna zasada dotycząca powstania obowiązku podatkowego w WNT wyrażona w art. 20 ust. 5 ustawy kładzie nacisk na datę wystawienia faktury przez dostawcę. Problem jednak mogą stanowić przypadki, w których sprzedawca wystawi fakturę jeszcze przed dokonaniem dostawy. W takiej sytuacji powstają wątpliwości, czy można przyjąć, że jest to faktura dokumentująca dostawę, czy jest to "pusta faktura", która nie ma wpływu na powstanie obowiązku podatkowego. Pojęcie faktury w ustawie o VAT używane jest bowiem w znaczeniu dokumentu, który potwierdza dokonanie czynności podlegających VAT.

Jeśli dostawca wystawi przed dokonaniem dostawy fakturę zaliczkową, to z całą pewnością nie powstanie obowiązek podatkowy w WNT. Gdyby jednak wystawił fakturę na całą kwotę należności, to należałoby przeanalizować czy w tej sytuacji jest to faktura dokumentująca konkretną dostawę. Wydaje się, że jeśli podstawowe parametry transakcji są wystarczająco skonkretyzowane, czyli wiadomo co jest przedmiotem umowy kupna-sprzedaży, jaka jest ilość tych towarów, znane są ich cechy szczególne, to do powstania obowiązku podatkowego może dojść już na skutek samego wystawienia faktury.

Warto przy tym pamiętać, że faktury wystawiane przez zagranicznych kontrahentów są wystawiane zgodnie z przepisami obowiązującymi w ich państwach. Być może przepisy te dopuszczają wystawienie faktury z tytułu WDT zanim dojdzie do dostawy.

Dyrektywa w sprawie VAT wskazuje, że w przypadku WDT fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym miało miejsce zdarzenie powodujące powstanie obowiązku podatkowego (art. 222 dyrektywy). Przepisy unijne wskazują więc jedynie ostateczny termin wystawienia faktury. Teoretycznie zatem, taka faktura może być wystawiona nawet miesiąc przed dokonaniem dostawy, co spowoduje powstanie obowiązku podatkowego z chwilą jej wystawienia.

Organy podatkowe uznają, że tak wystawiona faktura rodzi po stronie polskiego nabywcy obowiązek podatkowy z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów.

Przykładem może być interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 30 sierpnia 2016 r., nr IPPP3/4512-503/16-4/JŻ. W rozpatrywanej sprawie, unijni dostawcy towarów wystawiali faktury kilka dni przed dokonaniem dostawy towarów na rzecz polskiego nabywcy. Faktury dotyczyły konkretnej dostawy i obejmowały całą kwotę należności za towary. Dyrektor IS uznał, że:

"(...) w przypadku kiedy faktura wystawiana jest oraz będzie wystawiana przez dostawcę z innego kraju UE w chwili jego wysyłki towaru, a przed datą odbioru towaru przez Spółkę w Polsce - obowiązek podatkowy powstaje/powstanie z chwilą wystawienia tej faktury. W konsekwencji, Spółka postępuje i będzie postępowała prawidłowo wykazując obowiązek podatkowy w WNT w dacie wystawienia faktury przez dostawcę z innego kraju unijnego, a nie 15. dnia miesiąca następnego po miesiącu otrzymania przez Spółkę towaru będącego przedmiotem WNT.

Również, w przypadku kiedy faktura wystawiana jest oraz będzie wystawiana przez dostawcę z innego kraju UE przed wysyłką przez niego towaru, a przed datą odbioru towaru przez Spółkę w Polsce - obowiązek podatkowy powstaje/powstanie z chwilą wystawienia tej faktury. W konsekwencji, Spółka postępuje i będzie postępowała prawidłowo wykazując obowiązek podatkowy w WNT w dacie wystawienia faktury przez dostawcę z innego kraju unijnego, a nie 15. dnia miesiąca następnego po miesiącu otrzymania przez Spółkę towaru będącego przedmiotem WNT. (...)"