Poradnik VAT nr 13 (589) z dnia 10.07.2023

Zwrot zaimportowanego wcześniej towaru - rozliczenie podatku VAT

Kupiliśmy towar z Wielkiej Brytanii, zapłaciliśmy cło oraz podatek VAT od importu i odliczyliśmy podatek naliczony. Towar okazał się wadliwy, więc w ramach reklamacji odesłaliśmy go sprzedawcy, który w zamian przysłał nam towar pozbawiony wad. Czy odsyłając towar powinniśmy przyjąć, że jest to eksport towarów podlegający opodatkowaniu? Czy mamy prawo do zwrotu zapłaconego wcześniej podatku VAT od importu towarów, które następnie zwróciliśmy? Czy otrzymanie nowego towaru wiąże się z obowiązkiem rozliczenia jego importu?

Problem opisany przez Czytelnika dotyczy sytuacji, w której po dokonaniu importu towarów, nastąpił ich zwrot, w związku z uznaną reklamacją.

Wywóz uprzednio zaimportowanych towarów nie stanowi w tej sytuacji eksportu w rozumieniu przepisów ustawy o VAT. Przypomnijmy, że eksportem towarów w myśl art. 2 pkt 8 ustawy jest dostawa towarów wysyłanych lub transportowanych z terytorium kraju poza terytorium Unii Europejskiej przez:

a) dostawcę lub na jego rzecz, lub

b) nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju lub na jego rzecz, z wyłączeniem towarów wywożonych przez samego nabywcę do celów wyposażenia lub zaopatrzenia statków rekreacyjnych oraz turystycznych statków powietrznych lub innych środków transportu służących do celów prywatnych

- jeżeli wywóz towarów poza terytorium Unii Europejskiej jest potwierdzony przez właściwy organ celny określony w przepisach celnych.

Zwrot zakupionych towarów w ramach reklamacji nie jest dostawą towarów podlegającą opodatkowaniu.

Istnieje możliwość odzyskania zapłaconego wcześniej podatku VAT od importu zawracanych towarów, ale w sytuacji, o której mowa w pytaniu jest to niemożliwe.

Zwrot podatku VAT zapłaconego od importu towarów w związku z ich reklamacją uregulowany został w § 5 rozporządzenia w sprawie miejsca świadczenia. W myśl tego przepisu, zwrot podatku zapłaconego od importu towarów przysługuje podatnikom, którzy dokonali wywozu towarów poza terytorium Unii Europejskiej w związku z ich reklamacją.

Należy zaznaczyć, iż zwrot podatku przysługuje podmiotom, które spełniają łącznie następujące warunki:

1) złożyły zgłoszenie rejestracyjne i posiadają numer identyfikacji podatkowej oraz u których sprzedaż nie jest zwolniona na podstawie art. 113 ustawy i które nie wykonują wyłącznie czynności zwolnionych na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy i przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 ustawy;

2) w całości zapłaciły podatek należny z tytułu importu towarów;

3) posiadają dokument celny stwierdzający dokonanie importu towarów, o których mowa w § 5 ust. 1, z którego wynika kwota podatku naliczonego z tytułu importu tych towarów;

4) były importerami tych towarów i posiadają związane z tym dokumenty celne;

5) posiadają dokument potwierdzający wywóz tych towarów poza terytorium Unii Europejskiej.

Zwrot podatku, o którym mowa powyżej, następuje na wniosek podatnika, który należy złożyć do naczelnika urzędu skarbowego (właściwego do poboru kwoty należności celnych przywozowych wynikających z długu celnego).

Urząd skarbowy dokonuje zwrotu podatku na rachunek bankowy podatnika nie później niż w terminie 45 dni od dnia otrzymania wniosku wraz z dołączonymi dokumentami.

Zwrot podatku zapłaconego od importu reklamowanych towarów nie przysługuje, jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego lub prawo do jego zwrotu. Nie dotyczy również podatku naliczonego zapłaconego z tytułu importu towarów objętych procedurą odprawy czasowej z częściowym zwolnieniem od należności celnych przywozowych, jeżeli wywóz towaru nastąpił po upływie miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano importu.

Powyższe wyłączenia wynikają z § 5 ust. 6 ww. rozporządzenia a zwrot towaru w takich przypadkach w ramach reklamacji, nie wywoła żadnych skutków w podatku VAT.

Z uwagi na to, że Czytelnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego, nie może on skorzystać z prawa do zwrotu, o którym mowa w § 5 ust. 1 ww. rozporządzenia.

Dostawca w ramach uznanej reklamacji wysłał nieodpłatnie do Polski towar pozbawiony wad. W takim przypadku Czytelnik będzie musiał rozliczyć import towarów.

Import towarów zdefiniowany został w art. 2 pkt 7 ustawy o VAT jako przywóz towarów z terytorium państwa trzeciego (spoza terytorium Unii Europejskiej) na terytorium Unii Europejskiej.

Ustawodawca w art. 5 ustawy o VAT, określił, iż opodatkowaniu tym podatkiem podlegają:

1) odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju,

2) eksport towarów,

3) import towarów na terytorium kraju - rozumiany jako przywóz towarów z terytorium państwa trzeciego na terytorium kraju,

4) towary objęte remanentem likwidacyjnym,

5) wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju,

6) wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Import towarów podlega zatem opodatkowaniu niezależnie od tego czy realizowany jest odpłatnie czy bez wynagrodzenia. Ustawodawca nie wskazał, że opodatkowaniu podlega wyłącznie import towarów o charakterze odpłatnym.

Jeśli więc Czytelnik dokonał przywozu towarów spoza terytorium UE do Polski, to ma obowiązek rozliczenia ich importu, bez względu na to czy towary otrzymał za wynagrodzeniem czy bez.

Obowiązkiem Czytelnika jest zatem uiszczenie należnego podatku VAT z tytułu importu towarów. Jednocześnie, kwota podatku należnego z tego tytułu stanowi dla podatnika podatek naliczony. W imporcie towarów bowiem, kwotę podatku naliczonego stanowi kwota podatku wynikająca z otrzymanego dokumentu celnego i deklaracji importowej, a w sytuacji, o której mowa w art. 33a - kwota podatku należnego z tytułu importu towarów.

Zatem w przypadku importu towarów podatek naliczony podlegający odliczeniu wynika zasadniczo z dokumentu celnego.

Prawo do odliczenia podatku naliczonego od importu towarów nie jest uzależnione od faktycznego nabycia towarów ani też od tego, czy import dokonany był za wynagrodzeniem. Import towarów - jak wynika z definicji zawartej w art. 2 pkt 7 ustawy o VAT - jest to przywóz towarów z terytorium państwa trzeciego na terytorium UE. Nie ma tu mowy o przywozie towarów w związku z dokonaniem ich nabycia, czyli przeniesieniem prawa do dysponowania towarami jak właściciel.

Przepisy ustawy o VAT formułują w art. 86 ust. 1 ogólną zasadę odliczania podatku naliczonego. Prawo do odliczenia tego podatku przede wszystkim związane jest z wykonywanymi przez podatnika czynnościami opodatkowanymi.

W momencie zakupu podatnik określa więc, czy dany zakup będzie związany ze sprzedażą opodatkowaną. Jeżeli zakup był dokonany (choćby pośrednio lub tylko potencjalnie) w celu osiągnięcia przychodu opodatkowanego, podatnik zgodnie z obowiązującymi przepisami nabył prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Jeśli otrzymany nieodpłatnie towar od kontrahenta zagranicznego związany będzie z dokonaniem sprzedaży opodatkowanej, to Czytelnik ma prawo odliczyć VAT określony w dokumencie celnym.

W sytuacji gdy kontrahent spoza Unii w ramach reklamacji dostarczy nowy (niewadliwy) towar, wówczas ponownie wystąpi import towarów. W takim przypadku podatnik dokona odliczenia VAT wynikającego z dokumentu celnego.

Nie ma tu znaczenia fakt, że już raz wystąpił VAT naliczony (przy pierwszym przywozie towaru), który został przez podatnika odliczony.