Otrzymanie zaliczek na poczet eksportu

W październiku kontrahent ukraiński wpłacił mi zaliczkę na poczet przyszłego eksportu towarów, który nastąpi w listopadzie. Według jakiego kursu należy przeliczyć kwoty wyrażone w walucie obcej?

Jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części. Zasada ta ma zastosowanie także w przypadku eksportu towarów.

W eksporcie towarów stawka podatku wynosi 0%. Tak więc w sytuacji gdy podatnik otrzymuje zaliczkę na poczet eksportu towarów, to może ją wykazać z chwilą jej otrzymania jako sprzedaż opodatkowaną według stawki VAT 0%, pod warunkiem, że wywóz towarów, na poczet których ją otrzymano, zostanie dokonany w ciągu sześciu miesięcy od dnia jej otrzymania (art. 19 ust. 12 ustawy o VAT).

Zasady dotyczące wystawiania faktur dokumentujących otrzymanie całości lub części należności przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi określa § 10 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie m.in. wystawiania faktur. Jak wynika z tego przepisu, jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część lub całość należności, fakturę wystawia się nie później niż 7. dnia od dnia, w którym otrzymano część lub całość należności od nabywcy. Fakturę należy również wystawić nie później niż 7. dnia od dnia, w którym otrzymano przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi każdą kolejną część należności.

Natomiast z chwilą dokonania eksportu towarów podatnik wystawia fakturę na pozostałą część należności, dokumentując ją również jako czynność opodatkowaną 0% VAT, po spełnieniu warunków wskazanych w art. 42 ustawy o VAT.

Jeśli eksport dokumentowany jest fakturą, w której kwota należności wyrażona jest w walucie obcej, podatnik musi ją przeliczyć na złotówki. Zasady przeliczania kwot wyrażonych w walucie obcej określono w art. 31a ustawy o VAT. Kwoty te przelicza się na złote według ogłoszonego przez NBP kursu średniego waluty obcej na ostatni dzień roboczy poprzedzający powstanie obowiązku podatkowego. Przy czym w sytuacji gdy zgodnie z przepisami ustawy o VAT lub przepisami wykonawczymi do ustawy, podatnik może wystawić fakturę przed powstaniem obowiązku podatkowego i wystawi ją w tym terminie, kwoty te przelicza się na złote według ogłoszonego przez NBP kursu średniego waluty obcej na ostatni dzień roboczy poprzedzający wystawienie faktury.

Tak więc w sytuacji gdy podatnik wystawi fakturę w dniu otrzymania zaliczki na poczet eksportu towaru, to do jej przeliczenia przyjmie kurs waluty z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień wystawienia tej faktury. Jeśli natomiast wystawi fakturę w ciągu siedmiu dni od otrzymania zaliczki, to do jej przeliczenia przyjmie kurs waluty na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego (dzień otrzymania zaliczki).